تحلیل ساختاری گستره معدنی فیروزه نیشابور

گستره مورد بررسی در شمال خاوری ایران و در قلمرو ایالت ساختاری البرز قرار گرفته است. این گستره در محل پهنه گذری مشکان و در منتهی الیه جنوب باختری زون بینالود قرار داشته و عمده تغییرات آن نیز متأثر از فعالیت گسل های مرز شرقی این پهنه می باشد. زمین شناسی منطقه شامل سنگ های آتشفشانی تراکی آندزیتی به سن ائوسن است. نتایج بدست آمده از پردازش و فیلترینگ تصاویر ماهواره ای استر و لندست7 گویای قرار گیری گستره معدنی فیروزه نیشابور در یک زون تغییر شکل کششی است. در این سیستم گسل های دارای روند n145-155 به عنوان پهنه های اصلی جابجایی( pdz) در منطقه در نظر گرفته می شوند. فعالیت این سبب شکل گیری یک سیستم کششی در فضای داخلی پله می گردد. در داخل سیستم مذکور انواع برش های همسو و ناهمسو با پهنه اصلی جابجایی، با روند و سوی حرکت متفاوت شکل می گیرند به گونه ای که تقریبا منطبق بر هندسه سیستم های ریدل شکل گرفته اند. اکثر این گسل ها شیبی قائم و یا نزدیک به قائم دارند و ساز و کار آنها عبارتند از گسل های راستگرد با مولفه معکوس، چپگرد با مولفه نرمالی و نرمال. عمده ساختارهای منطقه متأثر از فعالیت این گسل هاست. آنالیزهای کینماتیک در گستره مطالعاتی بر جهت گیری محور تنش کمینه افقی و با راستای شمال باختری-جنوب خاوری دلالت دارد. رژیم تکتونیکی کششی علاوه بر تغییر شکل شکننده سنگ ها سبب ایجاد فضای مناسب برای کانی سازی می گردد. گسل ها و شکستگی ها مهترین کنترل کننده جریان سیال در محیط های معدنی به شمار می روند. بازشدگی شکستگی ها به سبب تغییر شکل منجر به بالارفتن جریان سیال شده، که خود توسعه گسترده رگه ها را در ناحیه رقم می زند. در محدوده معدن وجود زون های آلتراسیون و کانی سازی گسترده و مرتبط با زون های گسستگی شاهد مناسبی برای بالا بودن جریان سیال در پهنه مورد بررسی و متمرکز شدن سیالات به شمار می آید.